Yatırım Sözlüğü

Elektronik Fon Transferi (EFT) bankalar arası para transferidir. Sadece yurt içinde, TL cinsinden yapılabilen EFT, aynı bankadaki ya da farklı bankalardaki hesaplar arasında gerçekleştirilebilir. Kira, aidat, kredi kartı, fatura ödemeleri de EFT yöntemiyle yapılabilir.

Emeklilik fonu, bireylerin emeklilik dönemlerinde ek gelir elde etmeleri amacıyla çalışma hayatları boyunca yaptıkları birikimlerin toplandığı ve yönetildiği fonlardır. Bu fonlar, katılımcıların uzun vadeli birikimlerini çeşitli yatırım araçlarında değerlendirerek emeklilikte düzenli gelir sağlamayı amaçlar.

Ticareti yapılan fiziksel ürünlerin ve hammaddelerin tümü, emtia olarak adlandırılır. Altın, gümüş, petrol, pamuk, buğday, mısır ve kahve gibi ürünler, emtia örnekleri arasında yer alır. Borsalarda işlem gören emtialar, fiyat dalgalanmalarından kar elde etmek yatırımcılar tarafından alınıp satılır.

Bireysel yatırımcılar için direkt emtia alım satımıyla kazanç elde etmek zor olabilir. Bunun yerine çeşitli emtialardan oluşan ve bir nevi sepet olarak tanımlanabilen emtia fonlarına yatırım yapabilirler.

Endeks, belirli bir piyasada işlem gören seçilmiş bir grup menkul kıymetin genel performansını ölçen bir göstergedir. Borsa endeksleri, piyasa hareketlerini izlemeye ve payların piyasa performansını değerlendirmeye yardımcı olur. Örneğin BIST 100 endeksi, Borsa İstanbul'da en iyi performansa sahip 100 şirketi bir araya getirir.

Enflasyon, genel fiyat düzeylerinin sürekli olarak yükselmesidir. Enflasyondaki değişiklikler TÜFE ile TEFE gibi endekslerle ölçülür. Sadece bazı ürünlerin fiyatlarının artması veya tüm ürünlerin fiyatlarının bir sefere mahsus artması enflasyon anlamına gelmez. Aylık enflasyon oranı %10 olduğunda fiyatlar genel seviyesinin bir önceki aya göre %10 arttığı; yıllık enflasyon %50 olduğunda ise fiyatların bir önceki yıla göre ortalama %50 arttığı anlaşılır. Yüksek enflasyon, paranın alım gücünü düşürür. Enflasyonun düşmesi, fiyatların düşmesi veya gelirlerin yükselmesi anlamına gelmez; fiyat artış hızının ve alım gücündeki azalmanın yavaşlaması demektir.

Enflasyon risk primi, yatırımcıların enflasyon nedeniyle satın alma güçlerinin azalmasından kaynaklanan riski telafi etmek için talep ettikleri ek getiri oranıdır. Nominal faiz oranlarına eklenen enflasyon risk primi, enflasyonun getiri üzerindeki etkilerini dengelemeyi hedefler. Enflasyon risk primi, özellikle enflasyonda dalgalanmaların yaşandığı ülkelerde uygulanır.

Yüksek enflasyon, sabit getirili menkul kıymetlerin reel getirilerini düşürebilir. Enflasyondaki sürekli artışın yatırım getirilerinin reel değerini azaltma olasılığı, enflasyon riski olarak adlandırılır.

Enflasyona endeksli tahvil, ana para ve faiz ödemelerinin enflasyon oranına göre ayarlandığı bir tahvil türüdür. Reel getirileri, enflasyon riskine karşı korumayı hedefleyen bu tahviller, risk toleransı düşük yatırımcıların tercihidir. Türkiye'den enflasyona endeksli devlet tahvilleri bu tahvillere örnek olarak gösterilebilir.