İslami Finans Nedir?

İslami finans, geleneksel finansal sistemlerden farklı olarak İslam hukukuna uygun işleyen bir finansal sistemdi finans sistemidir. İslami finansın temel ilkeleri; faizsiz kazanç ile kar-zararın adil paylaşımıdır. Türkiye'de İslami finans, son yıllarda önemli bir ivme kazanmıştır. Yatırımcılara helal yatırım araçlarıyla birikimlerini değerlendirme fırsatı sunan İslami finans, kurumlar için de etik ve İslami finansman kaynakları sunar. İçeriğimiz okuyarak İslami finansın işleyişi, temel ilkeleri ve sunduğu fırsatlarla ilgili detaylı bilgi edinebilirsiniz. Bu bilgiler ışığında İslami finans dünyasının ayrıcalıklarını keşfedebilir, yatırımlarınıza bir adım önde başlayabilirsiniz. 

İslami Finans Nedir?

İslami finans, faizsiz finans prensiplerine dayanan finansal faaliyetleri tanımlayan bir kavramdır. İslami bankacılık ve finans kapsamında gerçekleşen tüm finansal işlemler, etik ilkelere bağlıdır. Finansal araçların mal ve hizmetlere dayalı olduğu İslami bankacılık ve finansta, öz sermaye katılımı yoluyla kar elde etmek esastır.

İslami Finansın Temel İlkeleri

İslami finans ilkeleri arasında faizsiz finans yani faizle ilgili tüm faaliyetlerden kaçınma (riba) ile kar ve zararın paylaşımı (mudaraba ve müşaraka) öne çıkar. İslami finans sistemi kapsamında finansal hizmetler sunan İslami finansın temel ilkeleri şu şekilde sıralanabilir: 

●    İslami finansta para, sadece değişim aracı olarak kullanılmalıdır. Para üzerinden kazanç elde edilemez. Kazanç, yalnızca gerçek ekonomik faaliyetlere ve varlıklara dayanmalıdır.
●    Haram faaliyetler üzerinden kar elde edilen işletmelerden kaçınmak ve yalnızca helal faaliyetlere yatırım yapmak önem taşır. 
●    Belirsizlik ve aldatmaca yasağı (gharar) İslami finansın temellerindendir. Gelecekteki belirsiz olaylara dayalı işlemler, spekülatif faaliyetler yasaktır. Ayrıca taraflar arasındaki ilişkiyi düzenleyen sözleşmelerde tüm şartlar ve hükümler açıkça belirtilmelidir. 
●    Gelir, adil bir şekilde dağıtılmalı, ücretlendirme ve ödemelerde adalet ve hakkaniyet gözetilmelidir. 
●    Etik, ahlaki ve sosyal açıdan sorumlu bir yaklaşım benimseyen İslami finans, ekonomik faaliyetlerin toplumsal refaha katkıda bulunmasını ve ahlaki değerlere uygun olmasını teşvik eder. 
●    Tasarruf sahiplerinin ekonomik kalkınmaya katkıda bulunmasını ve üretkenliği destekler. 
●    İslami finans, vekalete dayalıdır. Aracı kuruluşlar, temsil ettikleri tasaruf sahiplerinin çıkarlarını korumakla yükümlüdür.

İslami Finans Araçları

İslami finans ve katılım bankacılığı faaliyetlerinde kullanılan ürün ve hizmetler, İslami ilkelere uygun olarak tasarlanmıştır. Başlıca İslami finans araçları şu şekilde sıralanabilir:

Mudaraba (Kar ve Zarar Ortaklığı)

İslami bankacılık, sermaye sağlayan ve bu sermayenin yönetimini üstlenen taraflar arasında kar-zarar ortaklığı modeline dayanır. Bu modele mudaraba adı verilir. İslami finans kuruluşları, mudaraba modeliyle sermaye yönetiminde faizsiz ve helal kazanç kriterlerine uygun yatırım araçlarını kullanır.  

Müşaraka (Ortak Girişim)

Tüm ortakların, öz sermaye katılımlarına göre kar ve zarar paylaştığı müşaraka, İslami finansmanın temel prensiplerinden biridir. Genellikle uzun vadeli projeler veya büyük ölçekli yatırımlar için kullanılan müşaraka modelinde ortaklar, önceden belirlenmiş oranlarda pay alır. Bu adil ortaklık modeli, riskin ve katkıların dengeli bir şekilde dağıtıldığı bir yapı sunar.

Murabaha (Maliyet Artı Finansman)

İslami finansmanın bir türü olan murabaha, satıcının malı maliyete ek olarak önceden belirlenmiş bir kar marjı ile sattığı ve alıcının ödemelerini taksitler halinde yapabileceği bir finansman düzenlemesidir. İslami finansman prensiplerine uygun murabaha modelinde aracı kurum, potansiyel alıcıyla önceden belirlenmiş karı da içeren bir satış fiyatı üzerinde anlaşarak bir mülkü serbest ve açık bir unvanla satın alır.

İcare (Kiralama)

İslami finansmanın bir türü olan icare, bankanın kendi mülkiyetindeki varlıkları bir anlaşma çerçevesinde sabit ödeme karşılığında karşı taraflara kiralamasıdır. Leasing yani finansal kiralama, icare türlerinden biridir.

Sukuk (Kira Sertifikaları)

Sukuk, kurumların proje finansmanı için kullandığı ve yatırımcılara belirli bir süre boyunca sabit getiri sağlayan kira sertifikalarıdır. Kurumlar, genellikle belirli bir projenin finansmanı için ihtiyaç duydukları kaynağı sağlamak için sukuk ihracına katılır. Yatırımcılar ise sukuka yatırım yaparak hem faizsiz hem de helal gelir elde eder. 

Pay Piyasası

İslami finansa göre pay yatırımı, faizsiz ve helal kazanç prensiplerine dayanarak yapılmalıdır. Bu çerçevede, yatırım yapılan sektörlerin ve şirketlerin faaliyet alanları İslami kurallara uygun olmalıdır. Ayrıca, finansal oranlar ve şirket performansı incelenerek şeffaf ve etik iş uygulamaları olan şirketlere yatırım yapılmalıdır. Bu kurumlar katılım endeksi adı verilen bir endeks altında toplanır. Yatırımcılar, katılım endeksinde yer alan şirketlerin paylarına yatırım yaparak kar payı ve sermaye artırımı gibi helal kazançlardan getiri elde edebilir.  

İslami Finansın Yatırım Fırsatları

Yüzyıllardır süregelen İslami finans, dünya genelinde giderek daha fazla tanınır hale gelmiştir. İslami finansın sunduğu fırsatlar, sadece Müslümanlar için değil, aynı zamanda farklı inanç ve kültürlerden gelen insanlar için de ilgi odağı olmuştur. Sistemin şeffaf, adil ve sürdürülebilir yapısı geniş bir kitle tarafından benimsenmiştir. Müslüman ülkelerin hızlı ekonomik gelişimi de göz önüne alındığında İslami finans ürünleri alanında hızlı gelişmeler yaşanması ve yatırım fırsatlarının çoğalması beklenmektedir. Finansal teknoloji kullanımını da üst düzey hızla benimseyen İslami finans, yurt içi ve yurt dışı yatırım çeşitliliğini artırmak isteyen bireyler ve finansman arayışında olan kurumlar için idealdir.

Katılım Bankacılığı Nasıl Çalışır?

Katılım bankacılığı, İslami finans prensiplerine uygun olarak faize dayanmayan, kar-zarar ortaklığı esasına dayalı finansal hizmetler sunar Katılım finans kurumları, geleneksel kurumların aksine borç alan ve veren ilişkisi yerine ortaklık ilişkisi kurar. Ortaklığa konu olan taraflar yatırımın kar ve zararını paylaşır. Örneğin öz sermaye katılımı yöntemiyle, bir işletmeye finansman sağlayan banka, işletmenin kazancına ortak olur. Ayrıca, katılım bankacılığı alım-satım temelli finansman modelleri de sunar. Bu modellerde banka, bir malı satın alarak yatırımcıya vadeli satış yapar ve bu satıştan kar elde eder. İslami finans ve katılım bankacılığı, helal olmayan ürünlerin ticaretine veya belirsizlik içeren işlemlere izin vermez. 

Kuveyt Türk Yatırım, İslami finans prensiplerine tam uyum sağlayan ürün ve hizmetlerle yatırımcılara geniş seçenekler sunuyor. Bu çerçevede yatırımcılara sağladığı kazancın yanı sıra kurumlara da İslami finansman kaynakları temin etme misyonunu üstleniyor. Çift yönlü yaklaşımıyla hem yatırımcıların hem de kurumların finansal ihtiyaçlarına etik çözümler sunarak sektörde öncü rol oynuyor.